Πάτρικ Λη Φέρμορ: " Η επίσκεψη μας στην Οικία του στο Καλαμίτσι Καρδαμύλης"

 

   Πάνω στο χάρτη το νότιο κομμάτι της Πελοποννήσου μοιάζει με ένα παραμορφωμένο , φρεσκοξερριζωμένο δόντι, με τις τρεις χερσονήσους που προχωρούνε κατά το νοτιά σαν εξογκωμένες σάπιες ρίζες.

Η μεσσαία μύτη σχηματίζεται από τα βουνά του Ταϋγέτου . Από τα βορεινά του ριζοβούνια στην καρδιά του Μοριά, μέχρι την νοτιότερη του άκρη το ακρωτήρι Ματαπάς, που δέρνεται από τις καταιγίδες, είναι γύρω στα εκατόν εξήντα χιλιόμετρα . Γύρω στο μισό του μάκρος-εκατόν είκοσι χιλιόμετρα στη δυτική του πλευρά και εβδομήντα δύο στην ανατολική , που ΄χουν ογδόντα χιλιόμετρα πλάτος-προεξέχει , τρυπώντας τη θάλασσα.

  Αυτή είναι η Μάνη 

Πάτρικ Λη Φέρμορ (1915-2011)

  Ρίγος και συγκίνηση νιώσαμε όλοι μας φτάνοντας στο κατώφλι της οικίας του διάσημου «γκουρού»  της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, γνωστού φιλέλληνα και λάτρη του τόπου που λέγεται Μάνη. Το όνομα αυτού: Πάτρικ Λη Φέρμορ (Patrick Leigh Fermor)

Στο ραντεβού που κλείσθηκε από το Μουσείο Μπενάκη στις 11.00 το πρωΐ του Σαββάτου, βρισκόμασταν 12 άτομα. Οι μόνοι Έλληνες και μάλιστα  Μανιάτες ήμασταν εμείς.Οι υπόλοιποι ήταν Ιταλοί, Βέλγοι και ένα ζευγάρι ολλανδών.

    Η φήμη του Σερ Πάτρικ Λη Φέρμορ αλλά και της γυναίκας του Ιωάννας (Joanna) είναι παγκόσμια. Δεν είναι μόνο το συγγραφικό του έργο που ο Σερ άφησε παρακαταθήκη σε εμάς τους νεότερους και για το οποίο έχει βραβευθεί από πολλούς εκδοτικούς οίκους ανά τον κόσμο , είναι και το εκπληκτικό γεγονός που τάραξε τα δύσκολα χρόνια της γερμανικής κατοχής στην Κρήτη με εκείνη την αλήστου μνήμης απαγωγή του Γερμανού Υποστράτηγου Κράϊπε από μια ομάδα Άγγλων κομάντων- αξιωματικός των οποίων ήταν ο Πάτρικ Λη Φέρμορ- μαζί με Κρητικούς αντάρτες , απαγωγή η οποία συντάραξε και πρόσβαλλε το Γ΄Ράϊχ. Μάλιστα η εν λόγω επιχείρηση έγινε λίγα χρόνια μετά και ταινία.

Στον Πάτρικ Λη Φέρμορ θεωρούμε ότι χρωστά πολλά η Μάνη και ίσως χρωστά κι εκείνος σε αυτήν! Αμφότεροι προσέφεραν τις υπηρεσίες τους ο ένας στον άλλον. Ο ίδιος μνημόνευσε τον τόπο , τους ανθρώπους , την ιστορία της, πάντα με προσεκτικό  εκπληκτικής ποιότητας αφηγηματικό λόγο, και προπάντων τιμητικά , ενώ εκείνη του προσέφερε την ηρεμία και την γαλήνη προκειμένου να εργασθεί, ζώντας σε ένα εκπληκτικό τοπίο στην αγκαλιά της, εκεί δίπλα στα γαλαζοπράσινα νερά του Μεσσηνιακού κόλπου, στο Καλαμίτσι της Καρδαμύλης.

    Το σπίτι ξεκίνησε να κτίζεται το 1965 και ολοκληρώθηκε το 1968. Κάποιος φίλος από την Στούπα ο κος Γιώργος Χαρέας μας πληροφόρησε ότι το κτίσιμο το είχαν αναλάβει εργολάβοι που άκουγαν στο όνομα Κολοκοτρώνης.

Σύμφωνα με την οικονόμο του την κα Ελπίδα Μπελογιάννη  η οποία κατάγεται και μένει στην Καρδαμύλη -είχαμε την ευτυχία να είναι η ξεναγός μας- η ζωή του ήταν λιτή. Στα νεότερα τους χρόνια το ζεύγος έκανε κάποιες δεξιώσεις στο σπίτι τους , όμως με χαμηλό προφίλ. Μουσική δεν άκουγαν πολύ και όταν αυτό συνέβαινε συνήθως ήταν Κλασσική. Βέβαια είναι γνωστό ότι ο συγγραφέας είχε αδυναμία σε ένα ελληνικό τραγούδι το Φιλεντέμ (φίλε Αδάμ) του Νίκου Ξυλούρη. Μάλιστα όπως μας είπε η οικονόμος του, το σιγοτραγουδούσε έως τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Επίσης αγαπημένο του τραγούδι, ελληνικό και αυτό ,ήταν το «Δυο πράσινα μάτια με μπλέ βλεφαρίδες» της Ελίζα Μαρέλλι.

Ο Γάμος του με την Ιωάννα (Joanna) έγινε σε αρκετά μεγάλη ηλικία, γεγονός που δεν τους επέτρεψε να κάνουν παιδιά.

Όταν το 2003 έφυγε από την ζωή, η τρία χρόνια μεγαλύτερη του σύζυγος , ο κυρ Μιχάλης, όπως τον έλεγαν εδώ στην Καρδαμύλη αλλά και στην Κρήτη , ήταν φανερά λυπημένος. Η ζωή του από την χρονιά εκείνη και μετά περιορίστηκε στην οικία του , χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν εξακολουθούσε να γράφει κείμενα.Η αγάπη για την γυναίκα του ήταν μεγάλη ,γεγονός που μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κάποιος, ανοίγοντας απλά ένα από τα χιλιάδες βιβλία του, τα οποία ξεκινούν με τo ίδιο λογότυπο : «Αφιερωμένο στην Joanna».

Μπαίνοντας στον προαύλιο χώρο της οικίας του , αντικρίσαμε  και άλλο ένα κτίσμα ξεχωριστό , το οποίο αποτελούσε την βιβλιοθήκη του. Εκεί ήταν το γραφείο του, εκεί πέρναγε τις περισσότερες ώρες του, εκεί έγραφε τα αριστουργήματα του.Όπως μάθαμε, στην βιβλιοθήκη του φιλοξενούσε 5.000 βιβλία (!!) , τα οποία ασφαλώς δεν ήταν όλα δικά του.Σε όποιο δωμάτιο και αν πήγαμε ,παντού υπήρχε απαραίτητος χώρος για τα βιβλία του.

Και τα δύο κτίσματα ήταν πέτρινα παραδοσιακά, μικρά καστράκια , όπως θα έλεγε ο ίδιος, και στην οροφή τους κεραμίδι.

(Για πλούσιο αποκλειστικό φωτογραφικό υλικό από την οικία του Πατρικ Λη Φέρμορ πατήστε εδώ: Φωτό Οικίας Πάτρικ Λη Φέρμορ)

Ο τεράστιος κήπος του στολίζονταν με λογής λογής λουλούδια , ενώ  αυτοσχέδια τραπέζια τριγυρισμένα με πέτρινα πεζούλια συναντούσες σε κάθε σημείο του. Ένα μεγάλο συντριβάνι, μάλλον για τις επίσημες δεξιώσεις, ήταν στο κέντρο της αυλής της οικίας μπροστά από την κεντρική της είσοδο.

Για την κυρίως οικία του θα επισημάνουμε ότι αποτελούταν από ένα ισόγειο , το οποίο προφανώς  ήταν ο επίσημος χώρος υποδοχής των φιλοξενουμένων, αφού μέσα σε αυτό  υπήρχε σαλόνι, τραπεζαρία, βιβλιοθήκες  και καθιστικό με εκπληκτική θέα , καθώς και δυο πατώματα υπογείων, στα οποία, στο μεν πρώτο υπήρχαν οι κρεβατοκάμαρες του ζευγαριού, η κουζίνα τους  και επιπλέον δωμάτια φιλοξενίας, ενώ το δεύτερο (υπόγειο)  μάλλον αποτελούσε τον αποθηκευτικό χώρο .Στα υπόγεια οι εξωτερικοί διάδρομοι ήταν τεράστιες βεράντες ντυμένες με πέτρινες καμάρες στην έξω πλευρά τους , με αυτοσχέδια τραπεζάκια και πέτρινα καθίσματα σε κάθε γωνιά τους, ενώ η θέα προς την παραλία ανάμεσα από ένα δάσος δέντρων και φυτών ήταν εκπληκτική.

Στις 19 Οκτωβρίου 2019 έγιναν τα εγκαίνια ανακατασκευής της οικίας των Patrick και Joanna Leigh Fermor Στα εγκαίνια παραβρέθηκαν  ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μαζί με τη σύζυγό του Μαρέβα Γκραμπόφσκι. Τα εγκαίνια έγιναν από τον Τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. Το παρόν έδωσαν και ο  Τάκης Θεοδωρικάκος, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, Γιάννης Κεφαλογιάννης,  ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, οι βουλευτές Μεσσηνίας της ΝΔ,  Γιάννης Λαμπρόπουλος, Περικλής Μαντάς και Μίλτος Χρυσομάλλης, ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου Παναγιώτης Νίκας, ο Δήμαρχος Καλαμάτας, Θανάσης Βασιλόπουλος, βεβαίως ο Δήμαρχος Δυτικής Μάνης, Δημήτρης Γιαννημάρας, ο Μητροπολίτης Μάνης Χρυσόστομος,  αυτοδιοικητικοί των Δήμων Καλαμάτας και Δυτικής Μάνης καθώς επίσης και ο πρώην Υπουργός και πρόεδρος του “Διαζώματος” Σταύρος Μπένος. 

    Κλείνοντας την περιγραφή μας, θα αναφέρουμε κάτι το οποίο μας έκανε εντύπωση για το μεράκι και την τελειότητα που επιθυμούσε για την προσωπική ζωή της η οικογένεια. Από τον κήπο, δυτικά της οικίας, υπήρχαν δυο μονοπάτια εκπληκτικής αρχιτεκτονικής  δένοντας με το παραδοσιακό στυλ της περιοχής, το ένα στην νότια και το άλλο στην βόρεια έξοδο της.Αυτά  οδηγούσαν στην παραλία.Αν και υπήρχε τρόπος προσέγγισης και από άλλες, πέραν της οικίας ,εισόδους  στην συγκεκριμένη παραλία, εν τούτοις μάλλον την χρησιμοποιούσε μόνο η εν λόγω οικογένεια.Τα δυο μονοπάτια ήταν μέρος του σχεδιασμού της οικογένειας, ώστε πέραν του μπάνιου στην εν λόγω παραλία, αποτελούσαν το απόλυτο ησυχαστήριο τους, καθώς διέθεταν κρυφούς φωτισμούς, ενώ στις γωνιές τους υπήρχαν ακροβολισμένα τραπεζάκια με πάγκους κι όλα αυτά κρυμμένα κάτω από ένα δάσος λουλουδιών, πεύκων , ευκαλύπτων και με θέα το απέραντο γαλάζιο του Μεσσηνιακού.Ήταν για εμάς το ιδανικό μάθημα για το τι συνθήκες χρειάζεται για να εργασθεί ένας κορυφαίος  συγγραφέας!

Ο Σερ Πάτρικ Λη Φέρμορ , όπως μας εκμυστηρεύτηκε η οικονόμος του, προκειμένου να δωρίσει το οίκημα στο Μουσείο Μπενάκη ζήτησε έναν όρο: Μετά τον θάνατο του να μην απολυθεί κανείς από τους εργαζόμενους που απασχολούσε στην οικία του !!

Για τους Καρδαμυλιώτες ο κυρ Μιχάλης υπήρξε ένας λιτός άνθρωπος με τον οποίο μπορούσε να κάτσει και να μιλήσει ο κάθε ένας. Ήταν χαμογελαστός, καλοσυνάτος που δεν κρατούσε ποτέ κακία σε κανέναν και πάντα προσέφερε τις συμβουλές του.

Για την Μάνη,ήταν  ένας κορυφαίος υμνητής της και μάλιστα αλλοδαπός, που μέσω των βιβλίων του την έκανε γνωστή σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.

Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ έκλεισε τα μάτια του σε ηλικία 96 χρονών, στις 10 Ιουνίου του 2011 στην Αγγλία.

Την οικία του την δώρισε στο Μουσείο Μπενάκη

Σερ, αγαπημένε κυρ Μιχάλη,αιώνιε Πάντυ, σε ευχαριστούμε για όλα όσα πρόσφερες στον τόπο μας!!

Κείμενα-Φώτο: Όμορφη Μάνη

Δείτε το βίντεο μας:

 Δείτε και το βίντεο αφιέρωση του Mega

 Λίγα λόγια για την δωρεά της οικία από την οικογένεια Φέρμορ στο Μουσείο Μπενάκη

«ΤO 1996 Ο PATRICK ΚΑΙ Η JOAN LEIGH FERMOR ΔΩΡΙΣΑΝ ΕΝ ΖΩΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΑΜΥΛΗ, ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ ΟΤΙ Η ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ ΘΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΖΟΤΑΝ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΕΤΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥΣ. Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΔΩΡΕΑΣ ΤΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ, ΠΡΟΤΑΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΖΑΝΝΗ ΤΖΑΝΝΕΤΑΚΗ, ΠΟΛΥ ΣΤΕΝΟ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟ. Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΓΙΝΕ ΑΝΕΠΙΦΥΛΑΚΤΑ ΑΠΟΔΕΚΤΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΔΕΔΟΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΤΟΥ FERMOR ΜΕ ΤΟΝ ΙΔΡΥΤΗ ΑΝΤΩΝΗ ΜΠΕΝΑΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΛΛΙΓΑ. ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΔΩΡΕΑΣ, Ο FERMOR ΟΡΙΣΕ ΤΟΝ ΤΖΑΝΝΗ ΤΖΑΝΝΕΤΑΚΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΙΚΗΓΟΡΟ ΑΝΤΩΝΗ ΜΑΣΟΥΡΙΔΗ, ΩΣ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΔΩΡΕΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΘΥΜΙΩΝ ΤΟΥ. ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΔΩΡΗΤΗ, ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΤΟΥ 2011 ΚΑΙ ΕΚΤΟΤΕ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΙ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΤΖΑΝΝΗ ΤΖΑΝΝΕΤΑΚΗ, ΤΗΝ ΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΤΡΟ ΤΖΑΝΝΕΤΑΚΗ.
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΤΩΝ ΔΩΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΔΩΡΕΑΣ, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ, ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ, ΠΟΙΗΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΕΝΑΝ ΗΣΥΧΟ ΚΑΙ ΦΙΛΟΞΕΝΟ ΧΩΡΟ ΓΙΑ ΝΑ ΕΡΓΑΣΤΟΥΝ, ΕΝΩ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΕΝΟΙΚΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΓΙΑ ΤΡΕΙΣ ΜΗΝΕΣ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ. Η ΔΩΡΕΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΕΥΟΔΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΠΕΝΑΚΗ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ».

ΓΙΑ ΤΙΜΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ Κ.Α ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ :ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ. ΠΑΤΡΙΚ ΛΗ ΦΕΡΜΟΡ  

Το άρθρο αυτό διαβάστηκε