Νηφάκος Νικήτας:» Ένας από τους λιγοστούς ποιητές της Μάνης»

 

Ο Νικήτας Νηφάκης γεννήθηκε το 1748 (;)στη Μηλιά της Μάνης. Σε νεαρή ηλικία τον απήγαγαν Τουρκαλβανοί (μάλλον λίγο μετά το Ορλωφικά, το 1770) και οδηγήθηκε διαδοχικά στον Μυστρά, στην Τρίπολη, στα Καλάβρυτα, στο Αργος, στη Θήβα, στη Λάρισα και στη Θεσσαλονίκη. Ύστερα από πολλές περιπέτειες βρέθηκε στο Βουκουρέστι, όπου πρέπει να έμεινε περί τα δεκαπέντε χρόνια και να έλαβε μόρφωση, αφού στους στίχους του παρουσιάζεται ως γνώστης κλασικής, μεσαιωνικής και νεώτερης ιστορίας.

Το 1778 ξαναγυρίζει στη γενέτειρά του, μορφωμένος πλέον και φωτισμένος πατριώτης, και θλίβεται για την κατάσταση που επικρατεί στον τόπο του: αντεκδικήσεις, πειρατεία, απαιδευσιά. Ετσι αποφασίζει να κάνει τον «δάσκαλο» στα χωριά της Μέσα Μάνης. Αρχίζει να περιοδεύει και μπορεί να κριθεί περισσότερο ως «διαφωτιστής» παρά ως ένας απλός δάσκαλος.

Θερμός οπαδός του μεγάλου ηγεμόνα της Μάνης, Τζανέτ Μπέη Γρηγοράκη, ήρθε τελικά σε αντίθεση τόσο με τον διάδοχο του τελευταίου, Παναγιώτη Κουμανταράκη, όσο και με τους περισσότερους κατοίκους της Μάνης. Ετσι, έπειτα από οκτώ χρόνια περιηγήσεων και διδασκαλίας στα χωριά της Μέσα Μάνης, αναγκάστηκε το 1798 να καταφύγει στη γειτονική Καλαμάτα, όπου έμεινε περισσότερο από μια δεκαετία, συνεχίζοντας να διδάσκει γραφή και ανάγνωση. Επέστρεψε στη Μηλιά και πέθανε, ίσως, το 1818.

Τα ποιήματα του είναι όχι πολυ  γνωστά και μέσα  και έξω από την Μάνη. Έχουν όμως μεγάλο γλωσσικό ενδιαφέρον για  έναν  λόγο: είναι γεμάτα  από λέξεις  της Μανιάτικης διαλέκτου, που μερικές από   αυτές  είναι απαρχαιωμένες πια.

      Ο Νικήτας Νηφάκος  αναφέρεται επίσης σε έναν κατάλογο από 26 χωριά και χωριουδάκια. Η πρώτη στον κατάλογο είναι η Τσίμοβα (Αρεόπολη)… » έχει και καπετάνιον έναν τον λεν΄  Μαυρομιχάλη». ο ποιητής μιλάει για…»¨Μίνα. η Κοίτα η πολύπυργος  κ’ η Νόμια παρομοία» η Βάθεια με  τα Άλικα…»

Κλείνοντας την αφιέρωση στον μεγάλο ποιητή Νικήτα Νηφάκο-αλλά και άγνωστο για τους περισσότερους-  δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε να  αναφέρουμε  ότι έγραψε ποιήματα για  την Τουρκοκρατία  για τους περήφανους Μανιάτες άντρες και πολεμιστές   και για τα μοιρολόγια.

Για ολόκληρη ανάγνωση του ποιήματος πατήστε εδώ:Νικήτας Νηφάκης-ακος: Το ποίημα του «Ιστορία όλης της Μάνης»