Η σκαφίδα , η σκάφη για το ζύμωμα ήταν ξύλινη.Τα παλιότερα χρόνια συνήθιζαν να φτιάχνουν σκαφίδες «γουβωτές», δηλαδή με σκάλισμα βαθύ σε ένα χοντρό κορμό δέντρου.Με τα χρόνια , αυτός ο τρόπος κατασκευής της σκαφίδας εγκαταλείφθηκε , γιατί ήθελε πολύ κόπο και πολύ χρόνο. Βρέθηκε η απλούστερη συναρμογή τεσσάρων σανίδων πάνω σε μια ξύλινη βάση.
Όταν ήθελαν να ζυμώσουν έβαζαν αλεύρι στη σκαφίδα, νερό και
ανάλογο προζύμι και τα ανακάτευαν με τα χέρια.Άρχιζαν το ζύμωμα με τα δάχτυλα σφιγμένα σε μπουνιά.Οι κινήσεις των χεριών γίνονταν από πάνω προς τα κάτω (κάθετα) προς το τραπέζι και τη βάση της σκαφίδας.Χρειάζονταν δύναμη και τέχνη για να γίνει το ζυμάρι καλό και να πετύχει το ψωμί ή τα κουλούρια , οι χυλοπίτες και τα άλλα ζυμαρικά.
Η καλή νοικοκυρά , μαζί με όλα τα άλλα, έπρεπε να ξεχωρίζει και στο ζύμωμα.
Όταν το ζυμάρι ήταν έτοιμο πλάθανε τα καρβέλια.Τα έφτιαχναν στρογγυλά και μεγάλα γύρω στις δυόμισι με τρείς οκάδες το καθένα.
Μονάχα τα Χριστόψωμα των Χριστουγέννων τα έφτιαχναν σε σχήμα κουλούρας, με ένα σταυρό στη μέση και τα στόλιζαν.
Ζύμωμα για ψωμί
Έριχναν στη σκάφη αλεύρι, νερό, αλάτι, λάδι και προζύμι και τα ζύμωναν καλά.Το ζύμωμα κρατούσε μισή ώρα και πάνω.Μετά το ζύμωμα, χώριζαν το ζυμάρι σε μεγάλα κομμάτια και έπλαθαν τα καρβέλια. Όταν έδιναν στα καρβέλια το σχήμα που ήθελαν , τα έβαζαν αραδιαστά , επάνω σε πάγκο, μεγάλο τραπέζι ή καναπέ και τα σκέπαζαν με τα «πισκίρια» για να δημιουργηθεί ζέστη και να ανέβουν (να φουσκώσουν , να γίνουνε).
Πίστευαν ότι την ώρα που γίνονται τα καρβέλια δεν πρέπει να τα βλέπει άλλο ξένο μάτι εκτός από την νοικοκυρά.Δεν έπρεπε να λέγονται επαινετικά λόγια για το ζυμωμένο ψωμί, όπως «Μπω μπώ!Τι μεγάλα καρβέλια! ή τι πέτυχα που έγιναν! και άλλες εκφράσεις θαυμασμού, γιατί το ψωμί ματιαζότανε , χάλαγε και δεν ανέβαινε.
Καμιά φορά , οι παλαιότερες νοικοκυρές, όταν δεν ανέβαινε το ψωμί το σκέπαζαν με ένα φορεμένο αντρικό ρούχο για να ανέβει γρηγορότερα.
Όταν έβλεπαν τα καρβέλια φουσκωμένα και έτοιμα τα φούρνιζαν στον αναμμένο φούρνο.
Το καλό ζύμωμα κρατούσε πάνω από μισή ώρα.Το ζύμωμα τόσο στα υλικά όσο και στον τρόπο που γίνονταν ήταν διαφορετικό ανάλογα με το είδος του ζυμαρικού που ήθελα να φτιάξουν.
Πηγή από το εκπληκτικό Βιβλίο του Βασίλη Πιερρακέα: «Οι Παλιοί Μανιάτες».
Εκδόσεις Αδούλωτη Μάνη του Γιώργου Π.Δημακόγιαννη
0 Σχόλια