Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Οι Μαυρομιχάληδες και η Μάνη.

 

Ο αναγνώστης ενός ή περισσοτέρων βιβλίων ιστορίας για την επανάσταση του 1821 , συνήθως δεν αποκομίζει μια σαφή εικόνα για την συμβολή της Μάνης στον απελευθερωτικό αγώνα.Η προσφορά της Μάνης δεν παρουσιάζεται από τους συγγραφείς πάντοτε με ακρίβεια και χωρίς προκατάληψη.Δυστυχώς για τους μεταγενέστερους ερευνητές, οι αναλυτές , οι Μανιάτες αγωνιστές δεν άφησαν απομνημονεύματα κι ούτε κυκλοφόρησε μέχρι σήμερα ένα βιβλίο αφιερωμένο αποκλειστικά στην προσφορά της Μάνης στην αποτίναξη του τουρκικού ζυγού.

Μέσα λοιπόν από συγγράμματα ιστορικών, ερευνητών ως πηγές,    θα προσπαθήσουμε να καταδείξουμε κάποια γεγονότα  τα οποία

συντείνουν ότι ο κορυφαίος πράγματι  αγωνιστής του 21΄Θεόδωρος Κολοκοτρώνης δεν συμπαθούσε τελικά πολύ ούτε τους Μαυρομιχαλαίους αλλά εν τέλει ούτε και τη Μάνη:

 Α. Πριν 80 περίπου χρόνια κυκλοφόρησε το βιβλίο του Δημητρίου Γατόπουλου , «Τα 100 Ελληνικά χρόνια» (εκδόσεις Δημητράκου) , στο οποίο (σελ. 125) υπάρχει ο ισχυρισμός , ότι το 1821 οι Μανιάτες δεν ήθελαν να ξεσηκωθούν και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης τους έστειλε ένα γράμμα και τους παρακινούσε να πάρουν μέρος στον αγώνα.Η επιστολή που δημοσιεύθηκε ήταν αχρονολόγητη, φαινόταν μόνο ότι ήταν γραμμένη στο Γεράκι Λακωνίας.Την επιστολή αυτή παρέθεσε στο βιβλίο του και ο Γιάννης Κορδάτος «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας».Αθήνα 1957, τομ. Β΄σ.102 για να επικαλεσθεί και αυτός την απροθυμία των Μανιατών- και δη του Μπέη τους Πέτρου Μαυρομιχάλη- να ξεσηκωθούν το 1821.Αυτός με τη σειρά του παρέλειψε να να σημειώσει ότι το γράμμα αυτό συντάχθηκε στο Γεράκι, προφανώς για να μην κινήσει υποψίες.Ήταν σε όλους γνωστό ότι πριν από την επανάσταση  ο Θ.Κολοκοτρώνης διέμενε στην Καρδαμύλη και όχι στο Γεράκι.Η επιστολή αυτή είχε δημοσιευθεί από το Γενναίο Κολοκοτρώνη και ο πατέρας του την είχε γράψει όταν ήταν στο Γεράκι το 1825.Τότε, ο Ιμπραήμ είχε εισβάλλει στη Λακωνία και με την επιστολή του ο Θ.Κολοκοτρώνης προσπαθούσε να φέρει τους Μανιάτες κοντά του και δεν είχε σχέση με την έναρξη του αγώνα.Να ένα παράδειγμα παραποίησης της ιστορίας, που δεν ήταν αποτέλεσμα απροσεξίας, αλλά επινοήθηκε με πρόθεση και παρέσυρε και άλλους στην ανακρίβεια εκούσια ή ακούσια.

Απομνημονεύματα Θεοδ.Κολοκοτρώνη σελ. 51.Όμορφη Μανη

Β.Στα απομνημονεύματα του ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αναφέρεται μάλλον υποτιμητικά για τους Μανιάτες αλλά και τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, ρίχοντας παράλληλα την πέτρα του αναθέματος προς αυτούς.Μάλιστα κατά την εισβολή του Δράμαλη στην Αργολίδα αναφέρει ότι: «Οι Μανιάταις έγδυσαν το Άργος κι έφυγαν»,Κάθε ένας θα εννοήσει, ότι όλοι οι Μανιάτες , αφού φορτώθηκαν τα λάφυρα από το Άργος , γύρισαν στην πατρίδα τους. Πράγματι έφυγαν λίγοι Μανιάτες, όσοι είχαν πάει εκεί για τη λαφυραγωγία του Ναυπλίου. Τα πολεμικά όμως σώματα των Μανιατών έμειναν , συνέβαλαν στο κάψιμο των καρπών της Αργολικής γής, στην υπεράσπιση του κάστρου και στη μάχη των Αμπελιών, όπου είχαν απώλειες. Αλλά ποιός έμεινε αμέτοχος της λαφυραγωγίας , μήπως οι ναύτες, ή οι στρατιώτες των σωμάτων των παιδιών του; Υπήρχε σαφή προκατάληψη του ιδίου του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη  προς τους Μανιάτες και τους αδίκησε.

Γ. Σε ότι αφορά τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη στα απομνημονεύματα του  στη σελίδα 51 ο Γέρος του Μοριά αναφέρει ότι:

«Επήγα είς τον Μούρτζινο ως φίλον μου πατρικόν.Ερωτήθη τότε ο Μαυρομιχάλης διά τον ερχομόν μου, και αυτός απεκρίθη, ότι εδυστύχησε είς την Ζάκυνθο και ήλθε είς την Μάνη δια να τον βοηθήσουν οί φίλοι του και να επιστρέψη οπίσω* και είς αυτό αφέρθηκε πολλά καλά, αλλά δεν είναι ααληθινό ότι δεν με επρόδωσε είς τους Τούρκους * δεν είχε την δύναμιν να το κάμει και άν ήθελε , και, εκτός της φιλίας όπου είχαμεν  με τον Μούρτζινο , είναι συνήθεια είς την Μάνη να υπαρασπίζωνται όσους καταφεύγουν είς την οικία των».

Σε απλή ανάγνωση διαφαίνεται ότι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης δεν μιλά με θετικό πρόσημο για τον  Μαυρομιχάλη, υπονοώντας ότι θα μπορούσε να τον είχε προδώσει , αλλά δεν είχε την δυνατότητα να το πράξει.

Δ. Στη σελίδα 25 επίσης στα απομνημονεύματα του ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μιλά με υποτιμητικά λόγια για τους Μανιάτες δείτε πως:

Απομνημονεύματα σελ.25.Φώτο Όμορφη Μάνη

«…Αφού το έμαθεν ο Πασάς , ότι εγώ ( σημ. Κολοκοτρώνης) ζω ακόμη είς την Μάνη, έστειλε τον Πασάζογλου από τον Άγιο Πέτρο με 50.000 γρόσια είς τον Μπέη της Μάνης.Αφού ήλθε ο Παπαζογλους είς την Μάνη, έκραξε τον Καπετάν Κωνσταντή Δουράκη είς ταίς Κυτριαίς* εκεί του είπε ο Μπέης, σου δίδω τόσαις χιλιάδες διά να δώσης (σημ. προδώσεις) τον Κολοκοτρώνη.Έλαβα μια σφικτή διαταγή και μου λέγει, ότι άν δεν πιάσω τον Κολοκοτρώνη θέλει γράψω είς τον Καπετάν -Πασά να σ΄εβγάλη από το Μπεϊλίκι. Ο Δουράκης σαν είδε τα γρόσια έστρεξε να με παραδώση. Οι Μανιάται λησμονούν όλα διά τα γρόσια…»

Ε. Στη σελίδα 233 επίσης στα απομνημονεύματα του ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αναφέρει για την οικογένεια των Μαυρομιχαλαίων:

«….έπειτα ο Κυβερνήτης (σημ εννοεί τον Καποδίστρια) εσκοτώθηκε είς την 27 Σεπτεμβρίου 1831 , όταν επήγαινε είς την Εκκλησίαν από τον Κωνσταντίνο και Γεώργιον Μαυρομιχάλιδες. Αυτή φαμέλια είναι μια φαμέλια όπου έχυσε πολύ αίμα δια την ελευθερίαν μας* αλλ΄είναι μια φαμήλια όπου έκλινε είς ταις δολοφονίαις.Ο μακαρίτης Ηλίας εσκότωσε τον θείον του Θεοδώρου Κουμουνδουράκη, όπου είχε την αδελφήν του πατέρα του δια γυναίκα. Ο Γεωργάκης με τον Κατζάκο επροσκάλεσαν να ομιλήσουν μίαν ημέρα του Νικολάκη Πιεράκου ξαδέλφου τους, και αφού ωμίλησαν και εκατέβαινεν είς την σκάλαν του έρριξαν και τον ελάβωσαν είς την κοιλίαν, και ετρόμαξε να γλυτώση* εγιατρεύετο διά έξ μήνας….»

Με όλα τα παραπάνω γραφόμενα γίνεται αντιληπτό ότι οι σχέσεις του με την Μάνη και τους Μαυρομιχαλαίους δεν ήταν η καλύτερη ή τουλάχιστον δεν εξυμνούσε ποτέ την Μάνη και τους αγωνιστές της.Στα απομνημονεύματα του σε μια περίπτωση μόνο εξυμνεί τους Μανιάτες, όταν στον Άγιο Αθανάσιο της Καρύταινας πολέμησαν τους Φαναρίτες Τούρκους υπό τις οδηγίες του.

Όμως η αλήθεια είναι ότι οι Μανιάτες, με την ηρωϊκή τους διαδρομή στα χρόνια της μακραίωνης τουρκοκρατίας, είχαν πετύχει να φαντάζουν στους υπόδουλους Έλληνες «τουρκομάχοι» που προκαλούσαν φόβο στους κατακτητές.Αυτή η ιδέα είχε θετικό αποτέλεσμα στην απόφαση των πελοποννησίων για τον ξεσηκωμό. Η είδηση ότι στον αγώνα μπήκε ο Μπέης της Μάνης με όλους τους Μανιάτες, προκάλεσε ενθουσιασμό στους ραγιάδες, άρπαξαν με σιγουριά τα όπλα και ήθελαν να πολεμούν μαζί τους διότι είχαν εμπιστοσύνη στην αντρειοσύνη τους.

Χωρίς να παραγνωρίζουμε τις ηγετικές ικανότητες του μεγάλου, κορυφαίου αγωνιστή του 21΄Θεόδωρου Κολοκοτρώνη οι οποίες ήταν η βάση για τον ξεσηκωμό της πατρίδας μας αλλά και τους μετέπειτα στρατιωτικούς θριάμβους, θεωρούμε ότι για την επιτυχία του αυτή στηρίχθηκε σε μεγάλες μορφές του αγώνα όπως μια από αυτές ήταν και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, το όνομα του οποίου πρέπει να υμνούμε και να εξάρουμε όλοι Έλληνες,  πόσο δε οι Μανιάτες.

Για την Όμορφη Μάνη