Τα γιατροσόφια στην παλιά Μάνη.

 

Τα παλαιότερα χρόνια , σε κάθε χωριό της Μάνης , υπήρχε και ένας πρακτικός γιατρός, η μια γιάτρισσα.

Δεν ήταν σπουδαγμένοι με διπλώματα και πτυχία .Άνθρωποι απλοί, που είχαν το χάρισμα και τη θέληση να θεραπεύσουν τους αρρώστους, να περιποιούνται τις λαβωματιές για να γιάνουνε και γενικά να κάνουν καλό.

Άξια και ευλογημένα τα χέρια τους, ανώτερα και από

σπουδασμένου γιατρού.

Από σπασμένο πόδι, η χέρι μέχρι στραμπούληγμα και νευροκαβαλίκεμα όλα τα γιατρεύανε.

Άφτρα, που πιάνει τα μικρά παιδιά και χρυσή (ίκτερο).Λυσουνάρια (σπυριά) και «ανεμοπύρι»ακόμα και «κακό σπυρί»…Θεός να φυλάει!

Πίεση, πεσμένη, μέση, ανορεξία και όλα όσα παιδεύουνε τους ανθρώπους τα έδιωχναν οι πρακτικοί γιατροί του παλιού καιρού στη Μάνη.

Άλλα με τα άξια χέρια τους , άλλα με τα βότανα , αμέτρητα βότανα  που είχαν κρεμασμένα στους τοίχους του σπιτιού τους , αλλά και με αλοιφές, με σκόνες και καταπλάσματα.

Για τα κρυολογήματα είχαν καφτούρες (μηλόσπακα, φασκομηλιά, χαμομήλι, μαντζουράνα). Απήγανο, λεμιθόχορτο, γαλαζόπετρα, θειάφι και χίλια δυο γιατρικά, το καθένα για τη χρήση του.

Πολεμούσαν τις αρρώστιες άλλοτε με την πείρα και άλλοτε με τα γιατροσόφια και τις αλοιφές που ήξεραν να φτιάχνουν.

Για την ψώρα έβαζαν μια αλοιφή από θειάφι και σκόνη από σίδερο ή ατσάλι.

Για το κρυολόγημα έπαιρναν στον άρρωστο βεντούζες.

Για την ψύξη έβαζαν καταπλάσματα από σιναπόσπορο.Και αμέτρητες συνταγές για χίλιες δυο αρρώστιες.

Συνήθως δεν έπαιρναν αμοιβή από όσους θεράπευαν .Δώρο όμως δεν μπορούσαν να αρνηθούν.(Ευγένεια και ευγνωμοσύνη πως μπορείς να τα αποδιώξεις);

Τους πήγαιναν καμιά μυζήθρα , λίγο μέλι (για φάρμακο) και κάνα μπουκάλι λάδι.Κοτόπουλα , σύγκλινα και αρνί ολόκληρο καμιά φορά.Κουκιά, λούπινα και φακές…

Η φήμη τους είχε απλωθεί σε όλα τα γύρω χωριά.Για την πείρα και τα γιατροσόφια τους όλοι τους εκτιμούσαν και τους αγαπούσαν.Είχαν το κύρος και την υπόληψη αληθινού γιατρού.

Οι περισσότερες γριές ήξεραν να ξεματιάζουν και έδιναν στα παιδιά «θαλασσόματα» για το κακό το μάτι.

Ήξεραν να κάνουν την μαμή και να φροντίζουν τη λεχώνα και το νεογέννητο.Πάντα έλεγαν την καλή τους κουβέντα στις νιόπαντρες και στις γκαστρωμένες.Εάν έβλεπαν καμιά «ξεκοιλιακούσα» (με φουσκωμένη κοιλιά) την συμβούλευαν και έκαναν προβλέψεις για το παιδί που θα γεννηθεί.Ζύγιζαν με το μάτι το μέγεθος και το σχήμα της κοιλιάς και έβγαζαν την πρόγνωση:» -Άηγορο έχεις και τα μάτια σου τέσσερα και καλή σου ελευτερία..»

Αν έβλεπαν ότι η γκαστρωμένη θα κάνει «φηλυκό» δεν της το έλεγαν αλλά » ότι πει ο θεός» κάνανε «…παιδιά του θεού είναι όλα τους και καλή μοίρα να έχουν…».

Οι πρακτικοί γιατροί θεραπεύανε μέχρι τα βαθιά τους γεράματα.Τότε ξεδιάλεγαν κάποιο από τα παιδιά τους ή τα εγγόνια τους για να τους διδάξουν όλα τα γιατροσόφια και μυστικά της τέχνης τους.

Για το καλό των αλλονώνε….!!!

Πηγή: «Οι Παλαιοί Μανιάτες».Βασίλης Πιερρακέας.

Εκδόσεις Αδούλωτη Μάνη. Γ.Π.Δημακόγιαννης