Μάνη: " Η γοητεία και η μοναδικότητα της"

      

   Δυσκολεύομαι να πιστέψω πως αυτός ο τόπος η Μάνη, μπορεί να συνδυάσει την ομορφιά και την αγνότητα της φύσης την ίδια ώρα  που κάποιες πολεμικές ιαχές του παρελθόντος  τραντάζουν συθέμελα την σκληρή , είναι αλήθεια, γη της.

Όσο πυκνή βλάστηση κρύβει μέσα στα σωθικά του ο Ταΰγετος με 29 αρωματικά βότανα να ευωδιάζουν όλες τις πλαγιές του Ανατολικά και δυτικά, τόσο απογυμνώνεται εντελώς πλησιάζοντας στη κατάληξη του εκεί στο μακρινό και σιωπηλό

ακρωτήρι του το Ταίναρο ή Κάβο Ματαπάς για τους γεροναυτικούς και τους παλιούς Μανιάτες!!

Στην ανατολική του  πλευρά ο λακωνικός κόλπος λάμπει από τις χρυσοφόρες ακτίνες του ήλιου δημιουργώντας διάφορους υπέροχους συνδυασμούς χρωμάτων  που σμιλεύοντας ιδανικά με το απέραντο γαλάζιο του ουρανού η εικόνα είναι θαρρείς ζωγραφισμένη σε ένα υπέροχα διακοσμημένο καρποστάλ επιφανών ζωγράφων. Τα ήρεμα , συνήθως , θαλασσινά νερά έρχονται και κουρνιάζουν στις ακτές της Μάνης. Αποδέκτες είναι το γραφικό Γύθειο με την νησιωτική όψη του, το Μαυροβούνι, οι Καμάρες, το Βαθύ, το Σκουτάρι κ.α. Εδώ φυσάει ευρωπαϊκός αέρας. Η στρώση από κρυστάλλινη άμμο στις παραλίες τους σε συνδυασμό με την καθαρότητα της θάλασσας , οι ακτές αυτές της Κάτω Μάνης , (έτσι την ονομάζει ο ποιητής της Μάνης Νηφάκος) αποτελούν έναν επίγειο παράδεισο για τους θαμώνες , αλλά και τους επισκέπτες.Δεν λείπουν βέβαια πινελιές από το ένδοξο παρελθόν της Μάνης των Καπεταναίων. Το μαρτυρούν άλλωστε οι πύργοι  του Τζανετάκη στο Μαραθονήσι, των Γρηγοράκηδων στον Αγερανό, των Φωκάδων στην Δροσοπηγή κ,α, για να μην αναφερθούμε για ολόκληρο τον οικισμό του Πολυάραβου ,δυτικότερα όπου εκεί διεξήχθη η μεγαλύτερη και καθοριστικότερη μάχη των Μανιατών έναντι του υπερόπτη Ιμπραήμ τον οποίο κατατρόπωσαν νικώντας τον κατά κράτος.

Γύθειο Φωτό Όμορφη Μάνη

Στον αντίποδα στη δυτική πλευρά του Ταϋγέτου , ο μεσσηνιακός κόλπος προσφέρει μια διαφορετική εντελώς εικόνα. Εδώ ο λαμπερός ήλιος έρχεται δειλά δειλά να δύσει! Η θάλασσα του ,μεσσηνιακού υποδέχεται τα πορφυρά χρώματα του που εναλλάσσονται διαρκώς καθώς χάνεται η λάμψη του όντας έτοιμος να σβήσει! Το ηλιοβασίλεμα παρακολουθώντας το από την αρχόντισσα της Μάνης Καρδαμύλη είναι ιδανικό. Η Καρδαμύλη με το γραφικό, βενετσιάνικο νησάκι την Μερόπη, φαντάζει μια πόλη παραμυθένια. Οι άπειρες  βουκαμβίλιες της σε συνδυασμό με την πρασινάδα του κάμπου της , την μετατρέπουν σε πόλη ρομαντική και ερωτική! Σε απόλυτη αρμονία οι κάτοικοι της φροντίζουν να κρατούν ψηλά το- έτσι κι αλλιώς- υψηλό τουριστικό επίπεδο της διατηρώντας τα μικρά καστράκια της ( έτσι τα αναφέρει ο υπέροχος ταξιδιωτικός συγγραφέας Άγγλος Πάτρικ Λή Φέρμορ που έζησε εδώ), παραδοσιακά και στολισμένα με διάφορα χρώματα.Οι νύχτες στην Καρδαμύλη μοιάζουν ονειρεμένες. Οι όμορφα τοποθετημένες ταβερνούλες. δίπλα στο κύμα, με τον ιδιαίτερα χαμηλό φωτισμό και την απαλή μουσική προσφέρουν ένα υπέροχο μείγμα συναισθημάτων .Στην θέα του μεσσηνιακού τη νύχτα την εικόνα ολοκληρώνουν τα φλας από τα μικρά φαναράκια των βαρκάρηδων που έχουν βγει για γρι γρι φέρνοντας με το πρώτο φως της ημέρας την σοδειά τους. Όλα αυτά συμβαίνουν κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του Ταΰγετου που υψώνεται επιβλητικά και αυστηρά ανατολικά της Καρδαμύλης, ο οποίος προστατεύει τον τόπο από κάθε είδους αέρηδες  ερχόμενους από την ανατολή υψώνοντας ένα τεράστιο αδιαπέραστο τείχος!! Βεβαίως η Καρδαμύλη οφείλει την διαρκή προστασία της και στην ύπαρξη του πύργου των Μούρτζινων -Τρουπάκηδων που στέκεται πανύψηλος, οχυρωμένος στην παλιά πόλη. Εκεί στον πύργο αυτό εξελίχθηκε μια βραδιά  κάτω από το φως μιας λάμπας ,η σύσκεψη υπό τους οπλαρχηγούς Κολοκοτρώνη, Μαυρομιχάλη , Μούρτζινου κ.α , και που το αποτέλεσμα αυτής ήταν η απελευθέρωση της Καλαμάτας στις 23 Μαρτίου 1821 από τον τουρκικό ζυγό!

Καρδαμύλη Φωτό Όμορφη Μάνη

Από τον μεσσηνιακό τη νύχτα διακρίνονται τα διάσπαρτα φώτα από τους μικρούς οικισμούς της Έξω Μάνης ( βλέπε ποιητής Νηφάκος). Στις ακτές βλέπεις τις Κιτριές, τη Βέργα, τη Στούπα, τον Άγιο Νικόλαο, τον Άγιο Δημήτριο, την Τραχήλα, την Χοτάσια κ.α. Πιο πάνω στις κορυφογραμμές του Ταϋγέτου βλέπεις να φωτίζεται το Προάστιο, το Πετροβούνι, η Θαλάμες, η Λαγκάδα και πιο ψηλά ακόμα το Προσήλιο, η Καστάνια, η Μηλέα κ.α.

Το τοπίο της Μάνης αλλάζει απότομα ανατολικά και δυτικά του Ταϋγέτου μπαίνοντας στην Μέσα Μάνη. Η γη της αλλάζει όψη , γίνεται σκληρή, άγονη, ξερή. Εδώ τη μύτη σου σπάει η μυρωδιά της σπάκας και του θυμαριού. Δυτικά σε στρατηγική θέση υψώνεται το Οίτυλο ( Βοίτυλο κατά τον Όμηρο) που στη δυτική του πλευρά  καταλήγει σε έναν απότομο γκρεμό που φτάνει μέχρι το Καραβοστάσι.Σε μια χαραμάδα του πελώριου αυτού βράχου -γκρεμού διακρίνεται ένα μοναστήρι αυτό της Μονής Δεκούλου που ομολογουμένως αποτελεί ένα στολίδι της Μέσα Μάνης.

Φεύγοντας προς τον Νότο , εύκολα διακρίνει κανείς τα χαλάσματα ενός κάστρου αυτό του Κελεφά , κάστρο το οποίο έστησαν οι Τούρκοι προκειμένου μάταια να ελέγχουν τις κινήσεις των Μανιατών και δη του οπλαρχηγού τους Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, που ο πύργος του στέκει δίπλα και νότια στο γραφικό Λιμένι. Το Λιμένι είναι από τους πιο όμορφους οικισμούς της Μάνης. Ακροβολισμένο κι αυτό σε μια από τις ακτές του Μεσσηνιακού διακρίνεται από τις πολλές πυργοκατοικίες στις οποίες βεβαίως προεξέχει αυτή του Πετρόμπεη. Εδώ τα θαλασσινά  νερά παίρνουν μια γαλαζοπράσινη μορφή που δύσκολα συναντάς κάπου. Πέρα από τα γραφικά μαγαζάκια που εξυπηρετούν τον κάθε επισκέπτη εδώ το ηλιοβασίλεμα εξελίσσεται τόσο ζωντανά που νομίζεις ότι απλώνοντας το χέρι σου θα πάρεις και θα αγκαλιάσεις ολόκληρο τον κουρασμένο πια ήλιο που δειλά δειλά αποχωρεί.

Λιμένι Φώτο Όμορφη Μάνη

Η Μέσα Μάνη αλλάζει τις διαθέσεις. Το σκληρό τοπίο , η άγονη γη, οι μπαρουτοκαπνισμένοι από διάφορους πολέμους πύργοι σε κάνουν πιο σκληρό, πιο απόμακρο. Εδώ επικρατεί η σιωπή. Τα γυμνά βουνά σε τρομάζουν. Γυμνές πλαγιές, κακοτράχαλα μονοπάτια, χαλασμένοι ή κατεστραμένοι τελείως οικισμοί σου δίνουν την αίσθηση ότι εδώ η ζωή των ανθρώπων περνούσε μέσα από αδιάκοπους πολέμους , ακόμα και επιβίωσης.  Η περίφημη βεντέτα εδώ γεννήθηκε. Η γέννηση κάθε αρσενικού σήμαινε αυτόματα κι ένα όπλο ακόμα. Πρωτόγνωρες καταστάσεις όταν ακούς ότι οι κάτοικοι μεταξύ τους μάλωναν μέχρι θανάτου για μια σπιθαμή γης. Μόνο η παρουσία του Τούρκου τους ένωνε και όλοι μαζί πολεμούσαν για κρατήσουν τον τόπο τους αδούλωτο, πράγμα που πέτυχαν, είναι αλήθεια.Το χαμόγελο στους αφιλόξενους ψηλούς, σκοτεινούς και αδύνατους πύργους περίσσευε. Οι χαρές λίγες , οι πίκρες πολλές. Το μοιρολόϊ ήταν στην ημερήσια διάταξη των Μανιατών. Εδώ γεννήθηκε, εδώ αξιώθηκε. 

Αναρωτιέμαι , είναι ο τόπος που γεννά αυτά τα συναισθήματα; Είναι το γεμάτο θρύλους ακρωτήρι που καταλήγει η Μάνη; Η πύλη του Κάτω κόσμου που βρίσκεται εκεί  φαίνεται πως επηρέασε τις καρδιές, ακόμα και την ζωή ,των Μεσομανιατών ,που δίπλα τους καθώς είναι, θαρρείς πως σκέπασε με ένα πελώριο μαύρο σύννεφο τον τόπο τους μοιράζοντας μόνο θάνατο!!

Ακόμα και η φύση θαρρείς εγκλωβισμένη στη απόλυτη σιωπή εδώ σταματά να γεννά καρπούς. Τα ελαιόδεντρα , οι συκιές και οι φραγκοσυκιές ζουν μόνο εδώ.  Τα πρόσωπα των κατοίκων αυτής της περιοχής, συντάσσονται και αυτά αρμονικά με τις επιταγές της. Καψαλισμένοι και κατακόκκινοι από τον ήλιο με ζάρες στο μέτωπο τους και με κάτι μεγάλα ψάθινα καπέλα σου δείχνουν απόμακροι. Βεβαίως κουβεντιάζοντας μαζί τους όλα αλλάζουν! Η φιλοξενία της Μάνης αποτελεί σήμα κατατεθέν για τους επισκέπτες. Σταματούν τις ιστορίες για βεντέτες μοιρολόγια κ.α και σε μεταφέρουν στις αρετές και στην ιδιαιτερότητα του τοπίου τους. Και είναι , όπως άλλωστε σε ολόκληρη την Μάνη, πολλές. 

Ξεχωρίζω την απαράμιλλη ομορφιά της λεγόμενης και  ακρόπολης της Μάνης Βάθεια , τα εξαιρετικά λιμανάκια με τις περίφημες λαλούδες  του Πόρτο Κάγιο, του Γερολιμένα, το Μαρμάρι και ανατολικά της Κοκκάλας , της Αλύπας, της Άμπελος, του Αγίου Κυπριανού έως και τον Κότρωνα. Πιο ψηλά ανατολικά τα κρεμασμένα χωριά στις πλαγιές των κορυφογραμμών του Ταϋγέτου , όπως τα Δημαρίστικα, το Νύφι, τον Αργιλιά,το Φλομοχώρι, τα Λουκάδικα το Δριαλί κ,α, ενώ δυτικά την περίφημη Άνω Πούλα, το Κατωπάγκι με τα δεκάδες χωριά του, την Γαρδενίτσα, τον κόλπο του Μεζάπου, την Βάμβακα, την Καφιώνα , τον Πύργο Διρού , την Χαριά κ,α

Γερολιμένας Φώτο Όμορφη Μάνη

Βεβαίως πρέπει να επισημάνω και την ζωή στη Μάνη από τα προϊστορικά χρόνια που την μαρτυρούν τα περίφημα Σπήλαια του Διρού που θεωρούνται τα καλύτερα στον κόσμο.

     Ο τόπος της Μάνης έχει πολλές ιδιαιτερότητες.Διαβαίνοντας την τα συναισθήματα αλλάζουν με μια εκπληκτική ταχύτητα. Ο Ταΰγετος με τις κορυφογραμμές του που καταλήγουν στο ακρωτήρι την μεταβάλλει σε κάθε κομμάτι της. Αλλού έχει επιλέξει να δίνει  τις μοναδικές χάρες του με τους εκπληκτικούς καρπούς του ( Έξω Μάνη) , αλλού απλώνεται με γαλήνη και ηρεμία  ( Κάτω Μάνη) κι αλλού ξεσπά την μανία του (Μέσα Μάνη)!! Σε κάθε περίπτωση όλες οι εκφάνσεις του δίνουν την ιδιαιτερότητα και μοναδικότητα που -παγκόσμια- δεν βρίσκεις αλλού. Οι Μανιάτες δε, διαμόρφωσαν τις συνθήκες και την ποιότητα της ζωής τους όπως αυτό το υπέροχο πανύψηλο και χιλοτραγουδισμένο βουνό τους το επιτάσσει!!!

Όμορφη Μάνη

ΥΣ: Οι απόψεις του Συντάκτη είναι δυνατόν να μεροληπτούν δεδομένου της λατρείας προς αυτόν τον τόπο. Σε αυτό το κείμενο  λείπουν αρκετά χωριά της Μάνης , όμως η υπόσχεση είναι ότι θα αναφερθούν διεξοδικά άρθρο προς άρθρο το κάθε ένα ξεχωριστά Η Μάνη άλλωστε έχει μια μεγάλη ιστορία από πέτρα σε πέτρα οπότε έχει πολύ υλικό για ανάπτυξη! Σας ευχαριστούμε που μας διαβάζεται, ίσως  όλα τα άρθρα μας γραφθούν σε ένα βιβλίο, αναλόγως της επιτυχίας του εγχειρήματος!!Όλα άλλωστε  κρίνονται εκ του αποτελέσματος και η δική σας συμμετοχή και αποδοχή θα κρίνει το αποτέλεσμα και τι θα συμβεί τελικά. Και πάλι σας ευχαριστούμε!!!