Επίσκεψη στην Μονή Ντεκούλου στην Μάνη!!

     Δυσκολεύομαι να κατανοήσω ή και να φανταστώ ακόμη , το πως οι Μανιάτες μιας άλλης εποχής , χωρίς τα τεχνολογικά, μεταφορικά ή και οικοδομικά μέσα του σήμερα  κατόρθωσαν  να κτίσουν με ζηλευτή λεπτομέρεια ολόκληρους οικισμούς με πύργους από πέτρα και χώμα και μάλιστα δυο ή και τριών ορόφων. Οι ίδιοι αυτοί πύργοι έμελλαν  , λόγω της ιδιοσυγκρασίας των Μανιατών ( βεντέτες κ.α),να αποτελούν την άμυνα τους μετατρέποντας τους εν τέλει σε οχυρωματικούς με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους τα μικροσκοπικά παράθυρα, τις χαμηλές πόρτες αλλά και τις πολεμίστρες στα πιο ψηλά πατώματα.

Ιδιαίτερη λατρεία οι Μανιάτες επέδειξαν και προς την θρησκεία, αν και στην αρχή της χιλιετίας μ.Χ ήταν μοιρασμένοι οι έχοντες πίστη στον Χριστιανισμό!!

  Οι Εκκλησίες, ναοί στην Μάνη περισσεύουν πραγματικά!! Σε κάθε οικισμό μπορείς να βρεις και δυο και τρεις εκκλησίες αφιερωμένες, ταγμένες σε κάθε Άγιο!!

Ένα ηλιόλουστο μεσημέρι Αυγούστου, που η Μάνη τουριστικά είναι στα φόρτε της, αποφασίσαμε να επισκεφθούμε μια από τις πιο ιδιαίτερες και συμβολικές Μονές που βρίσκονται στην περιοχή.

   Τρία  χιλιόμετρα περίπου από το Νέο Οίτυλο βορειοδυτικά , οδεύοντας προς το ιστορικό Οίτυλο ή Βοίτυλο κατά τον Όμηρο, σε μια παράκαμψη του επαρχιακού δρόμου προς Καλαμάτα βρίσκεται η Μονή Ντεκούλου ή Δεκούλου.  Η Μονή βρίσκεται στο πόδι ουσιαστικά του βράχου του Οιτύλου, πάνω ακριβώς από το Καραβοστάσι και η θέα της προς τον Μεσσηνιακό κόλπο είναι εκπληκτική . Η τοποθεσία της θα μπορούσε εύκολα να χαρακτηρισθεί στρατηγική διότι από εκεί παρακολουθεί κάποιος ότι κινείται καθέτως και οριζοντίως γύρω από τον όρμο του Οιτύλου. Ανατολικά στο ύψωμα διακρίνονται τα χαλάσματα του περίφημου Κάστρου Κελεφά.

   Σε περίπου 400 μέτρα από την παράκαμψη , δρόμος ασφαλής από τσιμέντο χωρίς πίσσα ,φτάνεις στην Ιερά Μονή.

Μια μικρή όαση μέσα στο ξερό τοπίο δομημένη από πρασιές, πευκάκια και φραγκοσυκιές να κρέμονται στην πλαγιά του υψώματος, συνθέτουν μια επιβλητική εικόνα όπως επιβλητική είναι και η Μονή στο πρώτο κοίταγμα της!

Η υποδοχή από την κα Ελένη Δεκούλου, κάτοικο μιας οικίας  ακριβώς δίπλα και συνέχεια της Μονής , ήταν εξαιρετική. Η κα Ελένη μια κομψή και ευχάριστη  παρουσία μας εξήγησε ότι είναι απόγονος της οικογενείας Δεκουλιάνων  και είναι εκείνη που έχει αναλάβει την υποδοχή των επισκεπτών της Μονής. Όλη μέρα και μέχρι την δύση της είναι στην διάθεση τους έχοντας το κλειδί της Μονής οπότε και την ευθύνη για την ξενάγηση.

Σύμφωνα λοιπόν με την κα Ελένη :

Η Μονή είναι τρισυπόστατη, αφιερωμένη στη Ζωοδόχο Πηγή, στον Αγίο Παντελεήμονα και Άγιο Νικόλαο και κοσμείται με τοιχογραφίες του Αναγνώστη Δημαγγελαία, του έτους 1765 . Ιδρύθηκε το έτος 1765 από τον Επίσκοπο Μάϊνης Δανιήλ και τον αδελφό του πρωτοσύγκελλο Νικηφόρο, που ήταν γόνοι της οικογένειας Ντεκούλου, της εξελληνισμένης φλωρεντινής οικογένειας των Μεδίκων (Γιατριάνοι) όταν άφησαν την Κωνσταντινούπολη και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Στην ίδια εποχή ανήκουν και τα ξυλόγλυπτα: το τέμπλο, το κιβώριο της Αγίας Τράπεζας, ένα κηροπήγιο και ένα μανουάλι, εξαιρετικά δείγματα της εκκλησιαστικής ξυλογλυπτικής.

Μπαίνοντας στη Μονή ο επισκέπτης αντικρίζει απέναντί του το ξυλόγλυπτο τέμπλο το οποίο είναι σκαλισμένο σε ξύλο περασμένο με γύψο και από επάνω επίχρυση στρώση. Εντυπωσιακές είναι οι ανάγλυφες σκαλιστές και περίτεχνες αναπαραστάσεις του όπως αμπέλια, λιοντάρια, λουλούδια και άλλα. Πάνω από την είσοδο του Ιερού δύο Άγγελοι κρατούν την εικόνα του Χριστού. Τα καντήλια του τέμπλου είναι κρεμασμένα από τέσσερα περιστέρια και άλλα δύο κρέμονται από πολύ ψηλά λες και κατεβαίνουν από τον ουρανό.

Αριστερά του ο επισκέπτης βλέπει αναπαραστάσεις θαυμάτων του Χριστού καθώς και μαρτύρια κάποιων Αγίων, με σημαντικότερη ίσως αυτήν που εικονίζει το Μαρτύριο της Αγίας Αικατερίνης.

Δεξιά του επίσης παρακολουθεί σε μοναδικές και εξαίσιες τοιχογραφίες, την πορεία του ανθρώπου από την δημιουργία του μέχρι και τις τελευταίες επιπτώσεις του προπατορικού αμαρτήματος. Ο δυτικός τοίχος καλύπτεται από την Σταύρωση αλλά και την Δευτέρα Παρουσία που από τη μια μεριά είναι ο Παράδεισος κι από την άλλη η Κόλαση.

Στο κέντρο είναι τοποθετημένος ο Ζυγός της Δικαιοσύνης, ο οποίος ζυγίζει τις καλές και τις κακές πράξεις των ανθρώπων και τους τιμωρεί ανάλογα.
Όσοι έχουν περισσότερες καλές πράξεις πάνε στον κόλπο του Αβραάμ ενώ οι υπόλοιποι μπαίνουν στο Πύρινο Ποταμό και φτάνουν στα Καζάνια της Κόλασης.

Αν στρέψει ο επισκέπτης τα μάτια του προς τα επάνω, θα δει την εξής σπάνια τοιχογραφία: τον ζωδιακό κύκλο να περιβάλει την εικόνα του Χριστού. Γύρω από τον Ζωδιακό κύκλο απεικονίζεται ένα πλήθος με προσωπογραφίες. Κάτω από τα στασίδια του δυτικού και του βόρειου τμήματος κυριαρχούν οι αναπαραστάσεις κολαζόμενων με τις τιμωρίες που θα υποστούν όσοι υποπέσουν σε αμαρτήματα.

Πίσω από την Αγία Τράπεζα υπάρχει ο επισκοπικός θρόνος και κάτω από αυτόν ενώνονται δύο μεγάλα φίδια, ενώ η πιο σπάνια τοιχογραφία που δεσπόζει στο ιερό του Ναού της Μονής είναι του Δίκαιου Μελχισεδέμ.

Η χρονολογία ίδρυσης της Μονής δεν έχει εξακριβωθεί ακόμα εμπεριστατωμένα μέχρι και σήμερα. Όμως σε μια επιγραφή του Μοναστηρίου επισημαίνεται ότι η Μονή Δεκούλου ανακαινίστηκε το 1765.

Το Μοναστήρι των Δεκούλων έχει συμβάλει στην ιστορική πορεία της Ελλάδος αφού το 1770 στο χώρο της Μονής υπογράφηκε η ιστορική συνθήκη μεταξύ των Μανιατών και του Ορλώφ, για την εκκίνηση της επανάσταση από την Νότια Ελλάδα, γνωστή και ως Ορλωφικά.

   Εντύπωση μας έκανε η τοιχογραφία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ με τον διάβολο ζωγραφημένο στο στήθος του !! Η κα Ελένη μας ανέφερε ότι πιθανόν ο δημιουργός της αγιογραφίας τον θεωρούσε δαιμονισμένο!!

   Σε αυτό σταθήκαμε και ρωτήσαμε κατά πόσο ισχύει αυτή η εκδοχή τον -κατ΄εμάς - γνώστη όσο κανείς άλλος της ιστορίας της Μάνης τον εκδότη της ¨Αδούλωτης Μάνης¨ κον Γεώργιο Δημακόγιαννη ο οποίος ευγενικά όπως πάντα μας ανέφερε τα εξής:

Ταξιάρχες, Ασώματοι, Άϊ Στράτηγοι… Ο «Χάρος», ο «Δράκος», ο «Άγιος της Μάνης», ο Άρχων Μιχαήλ… Πλήθος ναοί αλλά και εντυπωσιακές παραδόσεις για τον Αρχάγγελο Μιχαήλ στη Μάνη! Και μοναδικές (στην Ελλάδα) οι τοιχογραφίες \ απεικονίσεις του, σε σαράντα περίπου παλαιούς ναούς απλωμένους σε όλη τη Μάνη, από τους Δολούς, τη Ζαρνάτα και το Πραστείο δυτικά, ως τον Πολυάραβο, την Μυρσίνη και την Καστάνια ανατολικά, κι ως τη Λάγια και το Ταίναρο (κάβο Ματαπά)! Με τα φοβερά αποτροπαϊκά σύμβολα \ δράκους στο θώρακα, στις επωμίδες και στις περικνημίδες, το σπαθί ή τη ζυγαριά τής δίκαιης τελικής κρίσης στο ένα χέρι και το φασκιωμένο βρέφος (που συμβολίζει την Ψυχή) στο άλλο! Και κάτω στα πόδια του ο αμαρτωλός ή ο άνθρωπος που έχει παραδώσει την ψυχή του στον ψυχοπομπό τής ορθόδοξης πίστης μας…

    Η ώρα είχε περάσει.  Ο ήλιος είχε ήδη πάρει την κλίση του και στον Μεσσηνιακό κόλπο άφηνε ένα πορφυρό χρώμα που η αντανάκλαση του στα ήρεμα γαλαζοπράσινα νερά του δημιουργούσε μια εκπληκτική εικόνα αφού λαμπύριζε χρωματίζοντας ολόκληρο τον κόλπο!!

κα Ελένη Δεκούλου

  Χαιρετήσαμε την κα Ελένη Δεκούλου και την ευχαριστήσαμε για την υποδοχή αλλά και την μίνι φιλοξενία στην Μονή που αποτελεί έργο των προγόνων της. Φεύγοντας την ρωτήσαμε και κάτι τελευταίο : " Πότε γιορτάζεται η μνήμη της Μονής;" , "Την ημέρα της εορτής της Ζωοδόχου Πηγής γίνεται λειτουργία με δεκάδες πιστούς " ήταν η άμεση απάντηση της!!

   Κατηφορίσαμε τον επαρχιακό δρόμο, νοτίως με προορισμό το Νέο Οίτυλο με εκπληκτική διάθεση και γεμάτοι εμπειρίες για τα όσα είδαμε και μάθαμε!! Πράγματι η επίσκεψη σε αυτή την Μονή , η γνωριμία μας με την εξαιρετική  κα Ελένη Δεκούλου και τα όσα ιστορικά μας κατέθεσε αλλά και το μεγαλείο της συγκεκριμένης Μονής Ντεκούλου, γέννησε μέσα μας μια υπόσχεση προς τους εαυτούς μας να την επισκεφτούμε ξανά σύντομα ,διότι μια μόνο επίσκεψη δεν φτάνει προκειμένου να θαυμάσει κάποιος αυτό το αριστούργημα- από όλες τις απόψεις- που βρίσκεται στην καρδιά της Μάνης!!

Για την Όμορφη Μάνη

Το άρθρο διαβάστηκε από