Παλιά Μάνη: " Νοσταλγικές ονομασίες χωραφιών για την καλλιέργεια ή τον διαχωρισμό τους"

 

  Οι πιο μεγάλοι σε ηλικία Μανιάτες, θα θυμούνται ασφαλώς διάφορες παράξενες ονομασίες, τις οποίες άκουγαν με έκπληξη από τα χείλη των γονιών τους ή του παππού και της γιαγιάς, όταν αναφέρονταν στα περιβόλια και την καλλιέργεια τους. Ποιός, αλήθεια δεν έχει ακούσει την λέξη Σπιτακούλα; ή Γύρισμα;

     Η καλλιεργημένη επιφάνεια στη

Μέσα Μάνη έχει κι αυτή, όπως και ολόκληρη η Μάνη, την ιδιαίτερη όψη  , διότι είναι όλη μάντρες , μαντρίτσες και κλιμακωτά πεζούλια στα μέρη που έχουν κλίση και τροχάλους.

     Ας δούμε ,παρέα, μερικές από τις ονομασίες και τι σήμαιναν , που ακούγαμε από τους γονείς μας , αλλά και από τον παππού και τη γιαγιά και μας έκαναν εντύπωση σε σημείο ίσως να κρυφογελάμε- αφού δεν τις είχαμε ξανακούσει ποτέ- όντας νεότεροι...και πρωτευουσιάνοι!!1 

Σπιτακούλα: Κάθε δέντρο μαντρώνεται χωριστά και η μάντρα του που χτίζεται για να το προστατεύει από τα ζώα λέγεται Σπιτακούλα!

Περιβόλι: Περισσότερα δέντρα (ελιές, φραγκοσυκιές και συκιές) μαντρώνονται και λέγονται περιβόλι.Όταν ένα περιβόλι έχει μόνο ελιές λέγεται ελιοπερίβολο , όταν δε έχει φραγκοσυκιές ή συκιές ονομάζεται συκοπερίβολο ή φραγκοπερίβολο!

Γύρισμα: Μαντρωμένη έκταση με δέντρα ή χωρίς δέντρα μεγαλύτερη από περιβόλι.

Νομή: λέγεται ένα μέρος μεγάλο που δεν είναι μαντρωμένο ούτε και έχει δέντρα. Οι νομές είναι τοποθεσίες που έχουν περισσότερο χώμα. Οι νομές λέγονται και στερεά και σπείρονται εναλλάξ σιτάρι, κριθάρι ή κουκιά!

Τρόχαλος: λέγεται ο σωρός από πέτρες.

Χτάρι: Στις λαγκαδιές και στις πλευρές των βουνών , για να συγκρατούν τα χώματα, χτίζουν τοίχους.Έτσι σχηματίζονται λουρίδες γης για καλλιέργεια που μοιάζουν σαν μεγάλα σκαλοπάτια. Αυτά λέγονται χτάρια.

Λουρί , λούρα: Κάθε μεγάλο χωράφι του πατέρα , το μοιράζουν οι αδερφοί σε λουρίδες για να μην υπάρχει διαφορά μεταξύ τους σε ποιότητα γης και τοποθεσίας.

Άρμακα, αρμακούλι: Στα μέρη που το έδαφος έχει μικρή ανηφοριά , τα χτάρια είναι φαρδιά  και λέγονται άρμακες, και οι μικρές αρμακούλια.

Στρεβλό: λέγεται το χωράφι εκείνο που έχει πολλές ριζόπετρες και εξέχουν επάνω στην επιφάνεια του , έτσι που να μη μπορεί να καλλιεργηθεί με άροτρο. Τα στρεβλά τα σπέρνουν και τα σκάβουν οι γυναίκες με την αξίνα!

     Θέλουμε να πιστεύουμε ότι το άρθρο αυτό , αν μη τι άλλο, έφερε-όπως κι εμάς άλλωστε- μνήμες μιας παλιάς Μάνης , όπως οι μεγαλύτεροι τουλάχιστον προλάβαμε και ζήσαμε έστω και στην δύση της.

(Με αποσπάσματα από το βιβλίο του Δημήτριου Β. Δημητράκου-Μεσίσκλη: " Οι Νυκλιάνοι")

Όμορφη Μάνη