H "Mάγισσα" του ΑΝΤ1 και η ...μανιάτικη....."σύγκρια"!!!

 

Η Μάγισσα, η νέα καθηλωτική ιστορία της Μελίνας Τσαμπάνη και του Πέτρου Καλκόβαλη, φέρνει στην επιφάνεια έναν παλιό και ξεχασμένο θεσμό, την λεγόμενη “Σύγκρια”. Τι ορίζει αυτό το παλιό έθιμο και με ποιον τρόπο το συναντάμε στη νέα σειρά του ANT1;

Ένας από τους πρωταγωνιστές και -συγκεκριμένα- ο Γιώργος Γάλλος, εμφανίζεται ως ένας άντρας ισχυρός, παντρεμένος με δύο γυναίκες. Και από τις δύο έχει αποκτήσει δύο γιους, όμως η επίσημη (η πρώτη) σύζυγος, άργησε να του τον χαρίσει..Έτσι, αναγκάστηκε να διαλέξει μια άλλη γυναίκα, η οποία θα γεννούσε τον πρωτότοκο. Αυτή τη γυναίκα, θα υποδυθεί η Κατερίνα Λέχου. Στη Μάνη, όχι απλώς συνηθιζόταν αυτός ο θεσμός, αλλά ήταν και απαραίτητος, για να διαιωνίζεται το είδος.

Τί είναι η «Σύγκρια»;

Η λέξη σύγκρια αναφέρεται σε παλαιό εθιμικό θεσμό στην Μάνη κατά τον οποίο ένας νυμφευμένος άντρας παράλληλα με τη νόμιμη σύζυγό του μπορούσε να συζεί και με δεύτερη σύντροφο, κυρίως με σκοπό την γέννηση άρρενος απογόνου. “Σύγκρια” λεγόταν αυτή η δεύτερη μη νόμιμη σύντροφος, ενώ «σύγκριες» λέγονταν από κοινού οι δύο γυναίκες, σύζυγος και σύντροφος.

 Η πλέον αποδεκτή ετυμολογική άποψη είναι εκ του συν+κυρά/κυρία. Το έθιμο ίσχυε από άγνωστη εποχή μέχρι περίπου τα τέλη του 19ου αιώνα. Σύγκριες και παιδιά γεννημένα από αυτές ζούσαν και στον 20ο αιώνα, οπότε το έθιμο εξέλειψε λόγω των κοινωνικών αλλαγών στην περιοχή. Εφαρμοζόταν από τους Μανιάτες της ανώτερης κοινωνικής και οικονομικής τάξης, τους λεγόμενους «νικλιάνους», ενώ οι φτωχότεροι, οι λεγόμενοι «φαμέγοι» σπάνια το εφάρμοζαν, κυρίως γιατί δεν συνέτρεχαν οι οικονομικοί και κοινωνικοί λόγοι.

Σκοπός της σύγκριας ήταν η γέννηση αρσενικού τέκνου, ώστε να υπάρχει διάδοχος του πατέρα και κληρονόμος της περιουσίας, αλλά και για λόγους κοινωνικής εκτίμησης και ισχύος, ή γενικώς για την απόκτηση παιδιών στην περίπτωση που η σύζυγος ήταν άτεκνη. Μεγάλος αριθμός αρρένων σε μια οικογένεια (πολλά «τουφέκια») συνεπαγόταν πολιτική και οικονομική ισχύ, ενώ διατηρούσε το πατρικό σπίτι (συχνά πύργο) στην οικογένεια. Η σύγκρια προερχόταν από κατώτερες τάξεις γιατί εθεωρείτο υποτιμητικός ρόλος και συχνά ζούσε υπό μειονεκτικές συνθήκες.

Η σύναψη αυτής της σχέσης γινόταν μέσω είδους συμπεθεριού και άρχιζε γενικώς χωρίς κάποια τελετή και σιωπηρά. Αρχικά, και έως ότου αποκτήσει αρσενικό παιδί, ζούσε στο σπίτι του άνδρα ως είδος ψυχοκόρης με μειωμένα δικαιώματα. Όταν γεννιόταν παιδί αυτό ανακοινώνονταν με πανηγυρισμούς και ο ρόλος της σύγκριας αναβαθμιζόταν. Με τη νόμιμη σύζυγο αναπτύσσονταν άλλοτε σχέσεις ζήλιας και εχθρότητας και άλλοτε καλές σχέσεις συνεργασίας. Αναφέρονται περιπτώσεις που σύγκριες (νόμιμη σύζυγος και σύγκρια) μετά το θάνατο του ανδρός ζούσαν μαζί αλληλοβοηθούμενες.

Όμορφη Μάνη

To άρθρο αυτο διαβάστηκε από: