Μηλέα ή Μηλιά Μάνης: «Νηφάκης είν΄το γένος μου, η χώρα μου Μηλέα»!

 

Ένα από τα ωραιότερα χωριά της Έξω Μάνης είναι η Μηλέα ή Μηλιά.

Βρίσκεται σε ένα καταπράσινο φυσικό περιβάλλον με γύρω-γύρω του εκπληκτικές ρεματιές. Την εκπληκτική εικόνα του οικισμού

συμπληρώνουν τα κεραμοσκέπαστα παραδοσιακά σπίτια με ξέχωρο διάκοσμο , σήμα άλλωστε κατατεθέν σε όλους τους οικισμούς της Έξω Μάνης.

Μηλιά Μάνης

Η Μηλέα βρίσκεται στην δυτική πλευρά της οροσειράς του Ταϋγέτου, σε υψόμετρο 550 μ. και μεταξύ προβούνιων , στην κορυφή των οποίων και ακριβώς πάνω από το χωριό , είναι κτισμένη σε ένα μικρό οροπέδιο , σε υψόμετρο 1000 μ. η Μονή της «Παναγίας της Γιάτρισσας».

Η Μηλέα αποτελούσε το μέσον μιας εκ των διαδρομών της Αρχαίας Σπάρτης προς τα Μεσσηνιακά παράλια και ήταν βασικός σταθμός ανάπαυλας της διήμερης πορείας που ακολουθούσαν οι ταξιδιώτες.

Η πρώτη μαρτυρία του ονόματος Μηλέα, απαντά σε βενετικό έγγραφο του 1465, μαζί με το όνομα της Ανδρούβιστας, όπου αναγράφεται ότι, βρίσκονται (τα δυο αυτά χωριά)πλησίον του Μυστρά. «De villis Ardovisca et Milea, positis apud Misistran…»

Μηλιά Μάνης

Το όνομα της η Μηλιά κατά την επικρατέστερη άποψη, το οφείλει στο γεγονός της ευδοκίμησης , στην περιοχή του οπωροφόρου δέντρου Μηλιά.

Χαρακτηριστικά ο ποιητής Νικήτας Νηφάκης αναφέρει:

«Αμή τα μήλα της Μηλιάς τα μοσχομυρισμένα».

Κατά άλλη εκδοχή το όνομα προήλθε από την ομηρική λέξη «Μήλα» που σημαίνει γιδοπρόβατα.Η περιοχή της Μηλιάς προσφέρεται για ανάπτυξη συστηματικής κτηνοτροφίας.

Σήμερα η Μηλιά αποτελείται από πέντε συνοικισμούς:

Τον κεντρικό Φαγριάνικο, την Κάτω Χώρα, τα Ξανθιάνικα, τα Κυβέλεια και τα Σεκουριάνικα (κατ. ευφημισμόν «Ακρόπολη της Μηλιάς»).

Με το χωριό Μηλιά συνέδεσαν πολλοί άνθρωποι του πνεύματος την πορεία τους ενώ αναφορές υπήρξαν και από πολλά αξιόλογα ιστορικά πρόσωπα.

Ο ποιητής Νικήτας Νηφάκης , ο οποίος έζησε από το 1748 έως το 1818 περίπου κατάγονταν από εδώ κατά δική του δήλωση:

«Νηφάκης είν΄το γένος μου, η χώρα μου Μηλέα»!

Ο Νηφάκης υπήρξε για την εποχή του, ο μοναδικός , που με το έργο του (ποιητικό) τη διδασκαλία του και τις πατριωτικές του παρενέσεις, διαφώτισε πολλά σημεία της ιστορίας , της γεωγραφίας και της λαογραφίας της Μάνης και βοήθησε τον σκλαβωμένο ραγιά , να δυναμώσει τη θέληση του για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού.

Ο οπλαρχηγός του 1821 Ηλίας Μπισμπίνης κατάγονταν από την Μηλιά.Ο ίδιος πολέμησε στο πλευρό του Παναγιώτη Γιατράκου στο Μυστρά, στο Βαλτέτσι, στα Δολιανά.

Ο Ιωάννης Νήφος (1793-1879) κατάγονταν επίσης από την Μηλέα.Έλαβε μέρος στην πολιορκία του φρουρίου της Κορώνης, καθώς και στις μάχες Βαλτέτσι, Τρίκορφα, Τρίπολη, Βέργα, Αλμυρού, Πολυαράβου.

H Μηλέα αποτελούσε έδρα καπετανίας με καπεταναίους τον Γεώργιο και Πανάγο Κυβέλο. Ο δε Κυβέλος Πανάγος ήταν από τους σημαντικότερους οπλαρχηγούς της Μάνης μέλος της Φιλικής Εταιρείας, της Μεσσηνιακής Γερουσίας και της Εφορείας της Σπάρτης με πρωτεύοντα ρόλο στην απελευθέρωση της Καλαμάτας (αναφέρεται ρητά στα απομνημονεύματα του Θ. Κολοκοτρώνη) καθώς και στις μάχες της Βέργας και του Πολυάραβου( ως αρχηγός των Μηλιανιτών).

Τα δε ανήψια του Αναστάσης και Γεώργιος συμετείχαν εκτός από την απελευθέρωση της Καλαμάτας στην πολιορκία των κάστρων της Μεθώνης και του Νεόκαστρου (Πύλος). (Προσθήκη στο άρθρο από τον εκλεκτό αναγνώστη μας κον ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΥΒΕΛΟ τον οποίο ευχαριστούμε θερμά)

Στην μάχη δε του Πολυαράβου  ο ηρωϊσμός και η ανδρεία που έδειξαν οι Μηλιώτες- με αρχηγό τον Παναγιώτη Κύβελο- στην νικηφόρο αυτή μάχη υπερασπίζοντας το αριστερό της παράταξης, σε ένα ύψωμα ήταν αξιοζήλευτα, και μάλιστα εξ αυτού έμεινε  ονομαστό σαν   «Μηλιανίτικο Ραχίδι».

Σημαντικό ιστορικό γεγονός είναι η φιλοξενία για τρία ολόκληρα χρόνια του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και της οικογενείας του. Το σώμα, μάλιστα ,του πατέρα του, Κωνσταντή, βρίσκεται θαμμένο στη Μηλιά, στο συνοικισμό Γαρμπελιά, όπου σώζεται ο τάφος του.

Κλείνοντας την αναφορά μας στην Μηλιά θα αναφερθούμε σε ένα φυσικό μνημείο ομορφιάς και ερευνητικού ενδιαφέροντος, που υπάρχει στην περιοχή της Μηλιάς.

Πρόκειται για το σπήλαιο «Κοσμένικα» με πλούσιο διάκοσμο, από καλά διατηρημένους σταλακτιτικούς κια σταλαγματικούς σχηματισμούς. Οι διαστάσεις του βατού τμήματος του σπηλαίου είναι 14μ. επί 15μ. με μέγιστο ύψος 5μ. Υπάρχουν όμως αρκετά στενά περάσματα.

Δείτε το βίντεο μας:

 

Για την Όμορφη Μάνη

Πληροφορίες από http://www.mani.org.gr/mani/